Ontvangst en registratie

Opening door de dagvoorzitter

In hoeverre hebben we de psychische gezondheid van de jeugd nou goed in beeld?

Jongeren ervaren het vaakst stress door school en minder door thuis of social media, dat zegt UNICEF op basis van een  onlangs gepubliceerd rapport Geluk onder Druk.

Kleinjan en haar zes collega’s van het Trimbos instituut, Stichting Alexander en de Universiteit Utrecht  voerden geavanceerde statistische analyses op grote bestanden over de jeugd tussen tien en achttien jaar.  Het is een prestatie dat zij deze bestanden  wisten te koppelen en verbanden en trends konden toetsen. Daarnaast hield de onderzoeksgroep 25 diepte-interviews, organiseerde focusgroepen en deed ze actie-onderzoek door scholieren drie weken te volgen. Op basis van al deze deelonderzoeken trekken zij vele boeiende conclusies. Ik beperk mij tot de punten die interessant zijn voor jeugdprofessionals en  beleidsmakers bij zorgaanbieders, gemeenten, zorgverzekeraars en nationale instanties.

Lees hier het hele stuk.

Innovaties in de GGZ en hun betekenis voor de jeugd (-9 mnd. – 23 jaar)

Welke innovaties zijn er in de geestelijke gezondheidszorg in het algemeen en voor de jeugd specifiek? Wat is de betekenis daarvan voor de ondersteuning en hulpverlening als het gaat om het versterken van jongeren, het tijdig signaleren van risicofactoren en beginnende problematiek en hoe de hulpverlening functioneert?

Geestelijke gezondheidszorg voor (a.s.) ouders gedurende het begin van de zwangerschap totdat het kindje 1 jaar is.

Psychische klachten in combinatie met medische moeilijkheden van de moeders zijn van grote invloed op het reilen en zeilen tijdens de eerste 1000 kritische dagen. Voor orthopedagoog-generalist Esther van Efferen-Wiersma bij het Erasmus MC  is dit reden om zich samen met een multidisciplinair team sterk te maken voor het verbeteren van de zorg aan kwetsbare ouders. Liefst 10 tot 15 procent  van de zwangeren kampt met psychische klachten. Deze kunnen doorwerken op alle ontwikkelingsgebieden van hun kinderen. Zij ervaren niet alleen vaker cognitieve, emotionele- en gedragsproblemen, maar opmerkelijk genoeg ook motorische en andere lichamelijke problemen. De psychosociale context is dus heel bepalend voor de ontwikkeling van het kind. Binnen het Erasmus MC worden verschillende interventies geboden aan vrouwen gedurende hun zwangerschap en na de geboorte en op effectiviteit onderzocht. De interventies bestaanonder andere uit een groepsbehandeling versus individuele begeleiding, lichttherapie en stoppen of doorgaan met antidepressieve medicatie. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen hierop vooruit gaan:  ze zijnminder depressief. Het is van groot belang om al tijdens de zwangerschap te interveniëren. Van Efferen–Wiersma doet in haar inleiding verslag van verschillende interventies en een nieuw leer- en verbeterproject voor deze doelgroep: Connect2Grow. Wie niet kan wachten op deze boeiende plenaire inleiding, verwijzen wij graag naar een interview met een van de collega’s van Van Efferen-Wiersma. Klik daarvoor hier.

Koffie- en theepauze

De schaduwkanten van ouderschap bespreekbaar maken

Ouders spelen een centrale rol in het veilig en kansrijk opgroeien van hun kinderen. Vrijwel alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen, alleen: ze krijgen er geen handboek bij. De ontwikkeling van de kinderen stelt de ouders telkens voor nieuwe opgaven en ouderschap maakt per definitie kwetsbaar. Ouderschap kan extra onder druk staan, bijvoorbeeld door stress, armoede of psychische problemen. Het is niet altijd makkelijk voor ouders om open te zijn over de schaduwkanten van ouderschap, laat staan wanneer de veiligheid in het geding is.

Flitspresentatie; Interventies voor kwetsbare gezinnen

Om kwetsbare gezinnen passende ondersteuning te kunnen geven tijdens en na de zwangerschap, is het belangrijk dat gemeenten weten welke effectieve interventies er zijn, zoals VoorZorg en Stevig Ouderschap. VoorZorg is een vrijwillig preventief programma voor jonge vrouwen in een situatie met een opeenstapeling van risico’s en zwanger zijn van hun eerst kind. Stevig Ouderschap is bedoeld voor aanstaande ouders en ouders die net een kindje hebben gekregen en die vragen hebben over de opvoeding, extra ondersteuning willen bij hun rol als ouder of die graag hun verhaal kwijt willen over de eigen jeugd of huidige omstandigheden. Voor beiden interventies loopt er op dit moment een onderzoek naar aanvullende modules voor in de huisbezoeken, gericht op: competentiegevoel versterken, trauma signalering, stressvermindering en omgaan met boosheid. In de workshop worden deze interventies toegelicht, komer er praktijkvoorbeelden aan bod en kijken we met elkaar naar handvatten die nodig zijn om VoorZorg en Stevig Ouderschap te implementeren binnen de gemeenten.

Leren om gaan met stress – mindfulness training voor ouders met een baby of peuter

In de huidige samenleving zijn er veel groepen die een grote kans hebben op verhoogde stresslevels, zoals leerlingen in het voortgezet onderwijs en studenten. Een ander voorbeeld zijn ouders, die vaak psychische klachten ontwikkelen na de geboorte van  een kind en weinig steun ervaren. Bij UvA minds werden op basis van bestaande programma’s mindfulness trainingen ontwikkeld voor onder andere deze doelgroepen. In deze presentatie wordt vooral ingegaan op ouders van baby’s en peuters, en hoe zij door mindfulness te leren toepassen in stressvolle situaties, hun kinderen kunnen helpen bij het zich eigen maken van regulatie-vaardigheden.

Lunchpauze

Succesvolle Capelse aanpak ter preventie van depressie en suïcidaliteit op het voortgezet onderwijs bij jongeren

De Capelse ketenaanpak, gericht op preventie, signalering en ondersteuning van jongeren met depressieve klachten en/of suïcidale gedachten. Naar aanleiding van een toename in meldingen over suïcidale gedachten en pogingen bij jongeren op de Capelse VO scholen, hebben het CJG, gemeente en de scholen de handen in één geslagen en een succesvolle aanpak opgesteld. Onder andere door een goede samenwerking met de betrokken partijen en de inzet van de VOZZ vragenlijst zijn er zeer positieve resultaten geboekt in de preventie en ondersteuning van jongeren met sombere gedachten, een depressie en suïcide gedachten.

Flitspresentatie: Care Free App

De app Care-Free biedt kinderen van 10-18 jaar en ouder informatie over kindermishandeling. Tot nu toe was informatie over kindermishandeling vooral gericht op volwassenen. Door de informatie aan te bieden via een app wordt deze makkelijk en goed toegankelijk voor kinderen die zelf te maken hebben met mishandeling of kinderen die mishandeling vermoeden bij een vriendje of vriendinnetje.

De app is gratis en anoniem te gebruiken.

Koudwatervrees? Laat het stromen! Naar een contextrijke route voor alle kinderen

Kinderen waar “wat” mee is merken dat zelf vaak al snel: ze worden anders bekeken, ze worden anders behandeld en ze moeten vaak uit de groep waar ze toe behoren. Ieder kind dat ooit “anders” was heeft die herinnering aan buiten de groep vallen. De vraag is echter of we dat ook op een andere manier kunnen benaderen. We zijn gewend geraakt aan regelgeving, escalatiemodellen, opschaling en schotten tussen organisaties waar het kind dat begeleiding nodig heeft in moet passen.

Kunnen we een kind ruimte geven voor het “wat” van dat kind zonder het uit de groep te halen? Zonder het tussen andere schotten te plaatsen? Wat is daarvoor nodig en welke slag moeten we dan maken? Het project Waterkering houdt zich hiermee bezig: In plaats van het water te keren met een stevige waterkering, kan je het water de ruimte te geven waar het mag gaan, daar wordt het rustig van. Welke keuzes maak je om het water te laten stromen? Zeker als je koudwatervrees hebt, of als het water aan je lippen staat? En hoe kan je zo’n nieuwe benadering met elkaar realiseren?

Anneke Dantuma, verandermanager, adjunct-directeur SBTN en directeur van Mijn Kind Online en Mark Weghorst, changemaker bij het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid en sparringpartner bij Gedragswerk nemen u mee in de wereld van escalalatieladders, opschaling en doorverwijzing en werken samen met u aan een kindvriendelijk alternatief: een contextrijke route voor alle kinderen waarin de netwerkzorg ten dienste staat van dat kind.

Koffie- en theepauze

Denktank Jeugdsprong: Jeugdzorg moet fundamenteel anders

Op 17 mei j.l. heeft de Denktank Jeugdsprong haar manifest over een fundamenteel nieuwe jeugdzorg gelanceerd, gepubliceerd en aangeboden aan de informateur van het nieuwe kabinet. De denktank was een initiatief van FNV Hoofdbestuur en Stichting Beroepseer. Het webinar waarin deze lancering gebeurde werd bezocht door meer dan 250 mensen, meest uit de zorg zelf. De petitie die al in grote lijnen dit manifest weergaf, was in 4 weken daaraan voorafgaand door meer dan 7000 mensen ondertekend. In de loop van ons werk, waarbij uiteraard onze proactieve communicatie via moderne media verliep, werden wij steeds meer gesteund in onze analyse en werd erkend dat de huidige jeugdzorg over de volle breedte niet goed functioneert. Dat uit zich in te lange wachtlijsten en wachttijden, groot verloop onder jeugdzorg professionals, toegang tot en aanpak van verkeerde problemen bij jongeren, veel en sterk groeiend overheidsgeld en tegelijk, een zeer inefficiënte en bureaucratische werkwijze. Just to name a few. De te simpele oplossingen die in die tijd dus opkwamen, zoals alleen maar meer overheidsgeld voor gemeenten of geheel terugdraaien van de decentralisatie of ophouden met zorginkoop en aanbesteding (onder het politieke misverstand: minder marktwerking, zie mijn typering van huidig stelsel als ChinaZorg (2011)), creëerden alleen maar meer draagvlak voor onze missie om te komen tot een meer integrale, brede, onafhankelijke en vernieuwende visie op de jeugdzorg en dus een creatieve schets van de oplossingen.

Groeiend jeugdzorggebruik…wat nu?

Zo’n  twintig jaar geleden kreeg ongeveer één op de 27 kinderen en jongeren jeugdzorg. In 2019 is dat één op de acht. In een NJI-essay uit 2019  wordt gewezen op drie oorzaken van dit groeiend jeugdzorggebruik; prestatiedruk, het nieuwe stelsel, en de hoge verwachtingen van preventie..Daarna volgden  vele andere rapporten hierover.

Als dit de oorzaken zijn – zijn er dan ook haalbare oplossingen?

Zie ook:   https://www.sociaalweb.nl/blogs/naar-een-algemene-theorie-over-het-jeugdzorggebruik.

Afsluitende discussie; Meer relaxte kinderen voor het zelfde geld; is dat mogelijk? Wat is de eerste stap?

Einde